Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija će, na inicijativu Aktiva direktora muzičkih škola, formirati radnu grupu/komisiju koja će uraditi kategorizaciju međunarodnih takmičenja. To će, kako su najavili, biti ubuduće osnova za dodjelu stipendija i vrednovanje na osnovu kvaliteta takmičenja i važećeg Pravilnika. Ovaj potez Ministarstva uslijedio je nakon ovogodišnje dodjele stipendija talentovanim učenicima osnovnih i srednjih škola, koja je izazvala reakcije dijela roditelja čija su djeca konkurisala u kategoriji umjetničke grupe predmeta.

Oni smatraju da su neka djeca ove godine diskriminisana zbog primjene novih kriterijuma, a da je sporna bila i procedura konkursa. Sa druge strane, iz Ministarstva podsjećaju da su upravo, zbog velikog broja sugestija i činjenice da su stipendije ranije jedino dobijali učenici muzičke škole, i pokrenute izmjene, čime su odvojene tri kategorije – grupa društvenih, prirodnih i umjetničkih predmeta.

Ministarstvo prosvjete dodijelilo je ove godine 118 stipendija talentovanim učenicima osnovnih i srednjih škola. Mjesečni iznos ove podrške, koja je predviđena za narednih deset mjeseci, je 57 eura.

Roditelji pitaju gdje su nestali bodovi

Roditelji, koji smatraju da ovogodišnji konkurs nije bio regularan i da novi kriterijumi nijesu obezbijedili ravnopravno učešće svoj djeci, kažu da su mnogi đaci uglavnom iz muzičkih škola zakinuti za bodove. Iz jednog predmeta bodovana je nagrada sa samo jednog takmičenja, što je i glavna primjedba roditelja čija djeca godišnje osvoje veliki broj prvih mjesta na međunarodnim događajima.  

“ I tok konkursa je bio neusaglašen. Po podnošenju prijave elektronskim putem, roditeljima, čija djeca su osvojila neku od međunarodnih nagrada, stigla je povratna informacija o dodijeljenim bodovima što je i potvrđeno 30. oktobra na sajtu Ministarstva kada su objavili spisak prijavljenih. Međutim, 4. decembra objavljen je prijedlog liste učenika koji su ostvarili pravo na stipendiju i onih koji nisu ostvarili i ti početni bodovi se gube, te ta ista djeca dobijaju 0 bodova. Prigovori su slati i odgovoreno nam je da su uočene nepravilnosti zbog čega je urađeno ponovno bodovanje uz napomenu da će u skorije vrijeme biti kategorisana međunarodna takmičenja iz oblasti muzičke umjetnosti koja će biti osnov za bodovanje. Međutim, ove godine će veliki broj djece biti zakinut jer se nisu na vrijeme sjetili da to učine”, navode roditelji koji su se obratili portal Roditelji.me.

“Od sedam nagrada mog djeteta bodovana je samo jedna. Na takmičenjima u Parizu i Milanu bio je drugi, a uz to je ostavrio još pet prvih nagrada. Bodovana mu je samo jedna – najbolja”, ističe otac jednog mladog muzičara.

Roditelji navode da učenik koji ima po jedno takmičenje iz dva različita predmeta, ima više bodova od djeteta koje je posvećeno jednom predmetu i koje se takmiči tokom cijele godine, posvećeno radi i vježba.

Saglasni su da je trebalo zaštititi djecu koja su talentovana za druge oblasti, što je učinjeno odvajanjem tri kategorije. Ipak, smatraju i dalje spornim način bodovanja umjetničkih postignuća.

“U dva navrata su objavljene liste na kojima se ne podudara broj bodova, gdje niko nije obavijestio javnost zašto je to tako”, kažu roditelji, koji smatraju da je trebalo još tada obrazložiti promjene u bod listi. Pošto je to izostalo, dodatno je, smatraju oni, poljuljana vjera djece i njihovih roditelja u regularnost konkursa.

Iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija navode da u svakodnevnim aktivnostima i radu obavljaju poslove transparentno u skladu sa zakonom i podzakonskim aktima, koji se odnose na na konkretnu oblast.

“U tom kontekstu Ministarstvo nastoji da stimuliše talentovane učenike kroz dodjelu stipendija kao vid podrške. U predmetnom slučaju bodovanje i rangiranje se vrši na osnovu Pravilnika o bližim kriterijumima, visini i uslovima za dodjelu stipendija talentovanim učenicima osnovne i srednje škole (Službeni list CG, br. 59/23) sa jasnim kriterijumima i rokovima. Cilj i misija Ministarstva je da bilo koji vid diskriminacije učenika suzbije i sankcioniše, a ne da na bilo koji način diskriminiše bilo koje a kamoli najbolje učenike iz određenih oblasti kao na primjer umjetnosti i slično”, saopštili su iz Ministarstva za portal Roditelji.me.

Muzičari godinama bili u prednosti

Promjene Pravilnika uslijedile su prošlog ljeta, jer su upravo djeca koja nijesu konkurisala na osnovu postignuća iz oblasti umjetnosti bila u neravnopravnom položaju.

“Višegodišnja primjena pravilnika u proceduri dodjele stipendija, konstantne sugestije učenika i njihovih roditelja-staratelja, koje su se opravdano zasnivale na činjenici da su stipendije jedino dobijali učenici muzičke škole, nametnuli su potrebu utvrđivanja novih kriterijuma kako bi i učenici iz drugih oblasti bili u mogućnosti da budu korisnici ove stipendije. Samo u tom kontekstu, a da bi se izbjegao diskriminatorski karakter kriterijuma u odnosu na bilo koju kategoriju i oblast, klasifikovana je podjela stipendija na prirodne, društvene i umjetničke grupe predmeta, kako bi se na ravnopravnoj osnovi i u punom obimu mogla izvršiti podjela stipendija”, istakli su iz MPNI, uz napomenu da je u toku izrade pravilnika korišćena uporedna praksa.

Normativne izmjene Pravilnika bile su , kako su kazali, neophodne zbog implementacije inovativnijih modela podrške konkursne procedure, u cilju modernizacije i digitalizacije.

Škole nijesu poštovale pravila

Odgovarajući na navode roditelja da tok konkursa nije bio regularan, jer su se bodovi objavljeni na prvom spisku pristiglih prijava znatno razlikovali od preliminarne rang liste, iz Ministarstva su istakli da su razlog tome bili propusti predstavnika škola koje su unosile podatke. 

“Kako je po prvi put prijava bila elektronska www.upisi.edu.me, uprave škola tj.lica zadužena za unos nagrada nijesu ispoštovali pravila Konkursa i važećeg Pravilnika. Naime, nakon obrade podataka i formiranja prijedloga rang liste na poziv roditelja i učenika ustanovili smo da nagrade nijesu unijete u skladu sa Pravilnikom. Ponovno smo tražili od uprava škola da dostave podatke u skladu sa važećim Pravilnikom i izvršili bodovanje”, naveli su iz MPNI.

Međunarodna takmičenja

Nagrade sa međunarodnih takmičenja dokazuju se, prema navodima iz MPNI, diplomama organizatora takmičenja, u koordinaciji Ispitnog centra i Centra za stručno obrazovanje. Ministarstvo se obratilo Ispitnom centru i Centru za stručno obrazovanje sa zahtjevom da se navedu takmičenja koja su u školskoj 2022/23. godini bila u njihovoj organizaciji. To su, kako su saopštili, Juniorska balkanska matematička olimpijada, Balkanska matematička olimpijada,  Međunarodna matematička olimpijada, Međunarodna olimpijada iz biologije, Međunarodna olimpijada iz hemije, Međunarodna olimpijada iz fizike, Balkanska informatička olimpijada, Međunarodna informatička olimpijada i Međunarodna olimpijada iz geografije – u organizaciji , Ispitnog centra, kao i CroatiaSkills, International Economic Olympiad i Euro Skills, u organizaciji Centra za stručno obrazovanje.

“Pravo da konkurišu imali su svi učenici trećeg ciklusa osnovne škole odnosne druge i narednih godina srednje škole koji blagovremeno i uspješno ispunjavaju obaveze propisane statutom škole, a koje predloži vijeće škole, na osnovu mišljenja predmetnog nastavnika”, podsjetili sui z MPNI.

Kako je Konkursom utvrđen broj stipendija po kategorijama, ističu da se, nakon pažljive analize učenici sa odličnim uspjehom tj. 25,00 bodova, nijesu mogli rangirati u bilo kojoj od kategorija, s obzirom na to da nemaju osvojene nagrade niti učešća na relevantnim takmičenjima.

“Iako cijenimo njihov trud i zalaganje, želimo istaći da su kriterijumi za dodjelu stipendija jasno definisani u skladu sa postavljenim standardima”.

Kategorizacija takmičenja

Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija će, na inicijativu Aktiva direktora muzičkih škola, formirati radnu grupu/komisiju u čijem sastavu treba da budu predstavnici muzičkih škola, Ministarstva, Centra za stručno obrazovanje, Ispitnog centra i Zavoda za školstvo. Zadatak radne grupe je da uradi kategorizaciju međunarodnih takmičenja, kao što su uradile i zemlje u regionu.

“To će nam biti osnova za dodjelu stipendija i vrednovanje na osnovu kvaliteta takmičenja i važećeg Pravilnika.

Takođe, treba urediti i takmičenja učenika osnovnih muzičkih škola, odnosno odrediti instituciju koja će biti organizator takmičenja. Razlog formiranja ove radne grupe je da učenici-takmičari mogu ostvariti svoja prava u skladu sa priznavanjem kvaliteta takmičenja na kojem su osvojili nagradu”, ističu iz Ministarstva.

Napominju da su u prethodnom periodu, do ove školske godine, isključivo učenici muzičkih škola dobijali stipendije za talentovane učenika koje dodjeljuje Ministarstvo. Na taj način, kako pojašnjavaju, bili su zapostavljeni učinici koji su se takmičili iz matematike, fizike, hemije, stranih jezika…

Iz MPNI su istakli da bi navedene aktivnosti trebalo da budu završene do marta, kako bi sve bilo spremno za objavljivanje konkursa u julu 2024. godine.