Prebukiranost u školama i nedovoljan broj pedijatara u lokalnom Domu zdravlja, prema mišljenju roditelja, glavni su problemi koji se tiču djece u tivatskoj opštini. Uprkos tome, veoma su zadovoljni radom ljekara, ali i podrškom Opštine i najavljenim projektima koji se tiču sprovođenja programa NTC sistem učenja. Kao i roditelji u susjednom Kotoru, saglasni su da je za rješavanje ovih problema potrebna veća uključenost sa državnog nivoa, posebno kada je riječ o školskoj infrastrukturi. Kotorani bi voljeli da njihova djeca imaju više besplatnih edukativnih sadržaja, ali su uglavnom zadovoljni uslovima u vrtiću i školama, kao i funkcionisanjem primarne zdravstvene zaštite za najmlađe.

Ove utiske prenijeli su timu Porodičnog karavana, koji je u subotu, 4. novembra, boravio u ova dva primorska grada. Tom prilikom za mališane su organizovane dvosatne edukativne i zabavne aktivnosti, a roditelji su se informisali o temama koje se tiču ranog razvoja. Provjerene informacije o zdravoj ishrani, imunizaciji i zdravim stilovima života dobijali su od ljekara Instituta za javno zdravlje, kao i pedijatara iz lokalnih domova zdravlja.

U ime Opštine Tivat, savjetnik u Sekretarijatu za društvene djelatnosti Aleksandar Daković najavio je da će lokalna uprava nastaviti sprovođenje projekta NTC sistem učenja, a značaj ove inicijative prepoznali su i roditelji. Ponosni su, kako kažu, što je baš njihova opština, jedina u Crnoj Gori, odlučila da ovu inicijativu sprovodi planski za dobrobit najmlađih.

„ Kvalitetan dobar rani razvoj je osnov kvalitetnog budućeg ponašanja, učenja, mentalnog i fizičkog zdravlja. Opština Tivat podstiče rani razvoj kod djece, prije svega podrškom koju daje ustanovama koje se primarno bave ranim razvojem, a takođe Opština je i inicijator jednog velikog projekta koji ima identičan cilj, a to je projekat NTC sistem učenja. Od prije pola godine ušli smo u program NTC sistem učenja, u saradnji sa vaspitno – obrazovnim ustanovama, i već uveliko teče proces edukacije učitelja i nastavnika sa područja opštine Tivat. Ovaj program ima i širu dimenziju. On ne pokriva samo edukativni dio, već u saradnji sa Domom zdravlja vodimo računa i o ranom motornom razvoju djece. Takođe, vodimo brigu i o uređenju prostora koje djeca koriste, tako da će od sljedeće godine veliki broj dječijih igrališta biti uređen upravo po NTC programu“, najavio je Daković.

Pored toga, dio podrške porodicama je i naknada koju dobija svako novorođenče, podrška djeci pripadnicima RE populacije, obezbjeđivanje stipendija… Roditelji starije djece, uglavnom srednjoškolaca, navode da im mnogo znači i besplatan prevoz, kako na području Tivta, tako i za učenike srednjih škola, koji putuju do drugih primorskih opština.

Kao i nadležni u Kotoru, i u tivatskoj Opštini kažu da pomažu rješavanju problema obrazovnih ustanova, iako to nije u njihovoj nadležnosti. U tom smislu, kako ocjenjuje sekretarka Sekretarijata za društvene djelatnosti, Olivera Mišković Vidojević, bila bi potrebna dodatna decentralizacija.

„Mi najbolje znamo koje su ovdje potrebe. Osim stranaca, veliki je priliv i građana iz drugih opština, pa je problem prebukiranosti u školama i vrtićima sve izražajniji“, naglasila je Mišković Vidojević.

Ona dodaje da su uvijek spremni da reaguju na zahtjeve koje dobijaju iz škola, a tiču se poboljšanja uslova.

Roditelji iz Tivta, sa kojima smo razgovarali, ističu da je potrebna hitna izgradnja nove škole, jer trenutno OŠ „Drago Milović“, projektovanu za oko 700, pohađa čak oko 1.900 đaka. Ne kriju razočarenje odlukom Vlade Crne Gore da izgradnja nove škole ne bude jedan od projekata koji će se naredne godine finansirati iz Kapitalnog budžeta.   

Direktorica Doma zdravlja dr Danica Stevović, pedijatar, izrazila je zahvalnost timu Porodičnog karavana, udruženju Roditelji i UNICEF-u koji su prepoznali problem, koji je aktuelan svakodnevno, a tiče se manjka informacija u vezi dojenja, naročito o imunizaciji, ali i svih ostalih tema koje su bitne za najmlađi uzrast.

U tivatskom Domu zdravlja trenutno brigu o djeci vode samo dvije pedijatrice, od kojih je jedna dr Stevović, koja je i na čelu ove zdravstvene ustanove, dok njena koleginica, koja je u penziji, ordinira po četiri sata. Povremeno angažuju i ispomoć iz susjedne opštine.

„ Od prošle godine imamo sistematizovana tri mjesta za pedijatre, ali nije lako privući ljude da se opredijele za radni angažman u Tivtu. Glavni problem je smještaj u našem gradu, koji je preskup“, kaže Savović, dodajući da se nadaju i podršci lokalne uprave kada je riječ o motivaciji budućih kolega.

Ona takođe ističe značaj dobre komunikacije sa roditeljima, otvorenosti, ali i pronalaženja mogućnosti da se obrate u svakom trenutku. Iz tog razloga, upućeni su dosta i na telemedicinu, odnosno komunikaciju sa pacijentima telefonom.

Kaže da se ne mogu pohvaliti obuhvatom djece koja su uredno vakcinisana, ali bi jačanjem tima dobili priliku da se i tome dodatno posvete. 

Stevović očekuje i da će se uskoro obistiniti najave nadležnih iz Ministarstva zdravlja i da će svim domovima zdravlja biti odobrena sistematizacija novih radnih mjesta – psihologa, defektologa i logopeda. To bi bila velika podrška porodicama sa djecom sa smetnjama u razvoju. U međuvremenu, Tivćani ih upućuju u podgorički Centar za autizam, Resursni centar u Kotoru i Specijalnu bolnicu u Dobroti, ali zbog prebukiranosti roditelji i dalje dugo čekaju na preglede. 

Da bi ublažili ovaj problem, u Domu zdravlja su, kako kaže Stevović, iz sopstvenih sredstava angažovali iskusnu defektološkinju koja prima djecu dva puta sedmično, radeći i dijagnostiku i tretmane.

Zaposleni u Domu zdravlja Tivat, ali i roditelji iz ove opštine, ističu značaj besplatnih radionica koje se već drugu godinu realizuju u toj zdravstvenoj ustanovi. Riječ je o projektu

Mentalna higijena porodice – Pričajmo o tome, koji realizuju NVU Centar za savjetovanje i lični razvoj  i Dom zdravlja Tivat, a obuhvata niz predavanja stručnjaka iz oblasti pedijatrije, psihijatrije, medicinske psihologije, socijalnog rada, defektologije i aktuelizuje teme iz oblasti mentalnog zdravlja, brige o sebi i djeci, koje dotiču savremenu porodicu.

Događaj u Tivtu organizovan je uz podršku Opštine Tivat, odnosno Sekretarijata za društvene djelatnosti, a tehničku pomoć u organizaciji dao je i Bistro Pjaca. U Kotoru je podrška Porodičnom karavanu, osim Opštine, bio i Šoping centar Kamelija, gdje je i organizovan događaj.

Menadžer Opštine Kotor Ivan Mikijelj naglasio je da veliku pažnju poklanjaju najmlađim, ali i najstarijim sugrađanima. On je podsjetio da su novcem iz budžeta grada napravljena i rekonstruisana brojna igrališta za djecu. Od velikog značaja je, što potvrđuju i roditelji, i odluka ove Opštine da finansira produžene boravke za osnovce na više lokacija.

„Osim toga, Opština finansira i stipendije za naše studente. Veliki dio sredstava iz budžeta Opština izdvaja za sportske klubove, a sve u cilju zdravih stilova života djece i mladih.  U toku je izgradnja novog igrališta u gradskom parku, a ovih dana počeće i radovi na izgradnji parka kod stare Livnice, koji će imati sve uslove za ugodan boravak djece i roditelja. Opština će, kao i do sada, i dalje učestvovati u rekonstrukciji svih objekata namijenjih djeci našeg grada, iako je taj posao nadležnost Ministarstva prosvjete, ali mi nemamo vremena da čekamo i zato ubrzano radimo za dobrobit naših najmlađih“, rekao je, između ostalog, Mikijelj, ističući da će se kao lokalna uprava uvijek odazvati za pomoć koja je potrebna djeci.

Pedijatrica kotorskog Doma zdravlja dr Biljana Đurović podsjetila je da djeca uče iz primjera, a od roditelja se očekuje da se trude da budu pozitivan primjer i da svojim postupcima promovišu zdrave stilove života, da sa njima borave što više u prirodi, uče ih zdravoj ishrani, ograniče vrijeme koje provode ispred ekrana,  i ono što je najvažnije za pedijatre je da vakcinišu svoju djecu.

U kotorskom Domu zdravlja angažovana su tri pedijatra, a roditelji navode da takva organizacija dobro funkcioniše i da djeca dobijaju adekvatnu zdravstvenu zaštitu.

Specijalista ishrane iz Instituta za javno zdravlje dr Borko Bajić podsjetio je roditelje da je ishrana, pored porodičnog okruženja i zdrave životne sredine, treći glavni stub razvoja djece.

„Istraživanja koja je IJZCG radio u prethodnom periodu kod djece i odraslih pokazuju da, nažalost, ne primjenjujemo u velikoj mjeri pravilnu ishranu. Okruženi smo u velikoj mjeri brzom i visoko industrijski prerađenom hranom, a sve to utiče na zdravlje naše djece. Zdrava ishrana je glavni ključ borbe protiv svih nezaraznih bolesti od kojih umire najveći broj našeg stanovništva ranije nego što bi trebalo“, rekao je Bajić, ističući da su roditelji, svojim primjerom, glavni vodiči i neko ko modelira ishranu djece tokom čitavog života. Tokom događaja Porodični karavan on je sa roditeljima razgovarao o tome zašto je bitno unositi pojedine namirnice više u odnosu na druge. Roditelji su mogli i da provjere visinu i težinu djece i porede ih sa preporukama Svjetske zdravstvene organizacije.

Njegova koleginica iz Instituta za javno zdravlje, specijalista epidemiologije dr Darinka Marković bila je na raspolaganju roditeljima u vezi svih pitanja i nedoumica koje se odnose na imunizaciju djece.

Podsjetila je da smo zahvaljujući vakcinama, odnosno redovnoj imunizaciji djece, na godišnjem nivou u svijetu u mogućnosti da spriječimo preko tri miliona smrtnih slučajeva.

„Imajte u vidu i to da je to ključna stvar o kojoj vi odlučujete kada je u pitanju zdravlje vaše djece. Da li ćete ispoštovati našu stručnu preporuku je jako bitna stvar“, navela je Marković.

Porodični karavan dio je projekta koji udruženje Roditelji realizuje u saradnji sa UNICEF-om, a uz finansijsku podršku Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori. Cilj aktivnosti koje se sprovode je uključivanje i osnaživanje lokalnih zajednica da obezbijede uslove neophodne za optimalan rast i razvoj djece.

U toku Porodičnog karavana koji obilazi gradove realizuje se nekoliko različitih tematskih aktivnosti koje doprinose boljem informisanju roditelja o važnim temama koje se odnose na rast i razvoj djece, kao što su dojenje, ishrana, vakcinacija, fizička aktivnost, značaj kontakta, igre i ograničavanja upotrebe tehnoloških sredstava koja nijesu namjenjena djeci.

U okviru Porodičnog karavana, organizovan je dvosatni program za najmlađe, za koji su bili zaduženi Rent a party animatori, Škola za intelektualni razvoj djece Eduko i tim udruženja Roditelji.

Porodični karavan nastaviće obilazak crnogorskih opština i naredne subote, 11. novembra, kada će boraviti u Baru i Ulcinju.

➡ Kompletan album sa fotografijama iz Tivta možete vidjeti na ovom linku.

➡ Kompletan album sa fotografijama iz Kotora možete vidjeti na ovom linku.