U Crnoj Gori 26.323 građanina i građanke bore se sa sterilitetom i to 19.903 žena i 6.420 muškaraca, pokazuju podaci Instituta za javno zdravlje dostavljeni Danu za period od 2010. do kraja 2021. godine. Statistika pokazuje da se zbog problema sa sterilitetom ljekarima javlja tri puta više žena nego muškaraca. Najviše muškaraca javilo se ljekaru za pomoć zbog problema sa reprodukcijom 2011. godine, i to njih 616, dok je najviše žena bilo prošle godine, čak 1.833 su zatražile pomoć.
„Prikazan je ukupan broj pacijenata (bilo da su pacijenti prvi put dijagnostikovani ili od ranije) koji su se u toj godini prvi put javili izabranom doktoru. Uvidom u bolnički morbiditet najučestalije se bolnički liječe pacijenti starosti 30 – 39 godina kod oba pola“, navode u Institutu za javno zdravlje.
Ovakvi zabrinjavajući podaci uklapaju se i u zvaničnu statistiku, prema kojoj je Crna Gora suočena i sa bijelom kugom, odnosno negativnim prirodnim priraštajem u većini opština. Uz lošu ekonomsku situaciju, koja prema brojnim ocjenama samo otežava planiranje porodice, zdravlje populacije koja je u godinama za reprodukciju samo otežavaju situaciju. Prema podacima Uprave za statistiku, prirodni priraštaj je do kraja oktobra protekle godine bio čak minus 1.708, odnosno za toliko je broj umrlih veći od brojke rođenih. Više se umire nego rađa u čak 20 opština, a jedini gradovi koji imaju pozitivnu stopu prirodnog priraštaja su Podgorica, Budva, Rožaje i Tuzi. U periodu od januara do oktobra 2021. pozitivan prirodni priraštaj zabilježen je u samo dva mjeseca i to junu plus 64 i u julu plus osam. U ostalim mjesecima bio je u minusu po nekoliko stotina, a najgora situacija zabilježena je u martu kada su 334 građanina više umrla nego što je rođeno.
Crna Gora je 2020. godinu završila sa negativnim prirodnim priraštajem, a broj preminulih je za 196 bio veći od broja rođenih. To je prvi put, od Drugog svjetskog rata, od kada se vodi statistika za Crnu Goru, da je zabilježen negativan prirodni priraštaj.
Prema projekcijama UN iz 2019, negativni demografski trendovi usloviće smanjenje broja stanovnika u Crnoj Gori, pa bi 2050. godine u našoj državi trebalo da živi oko 589.000 stanovnika. To približno odgovara populaciji iz popisa 1981. godine. Do 2100. godine, prema ovim procjenama, Crna Gora će se vratiti na stanje iz 50-ih godina prošlog vijeka, na 454.000 stanovnika.
Demograf Miroslav Doderović za Dan kaže da je situacija sa prirodnim priraštajem već odavno pokazala da se naša zemlja nalazi u socio-ekonomskoj i zdravstvenoj krizi, koja je stvorila i demografsku. On ističe da se mjere za demografiju donose na duži period, te nije optimista da će i program Evropa sad, ukoliko uopšte i opstane, poboljšati stvari.
„Nažalost, kod nas su pesimisti dobro obaviješteni optimisti. Jedan od razloga pada nataliteta je loš zdravstveni sistem, loša ishrana, loša edukacija kada je u pitanju zdravlje, tako da ti faktori utiču na pad prirodnog priraštaja. Ishrana i sistem vrijednosti utiču na prirodni priraštaj, tako da kako se pogoršavaju socio-ekonomski parametri imaćemo porast ljudi koji imaju probleme. Socio-ekonomska i zdravstvena situacija su važne komponente. Društvo je u ozbiljnoj krizi koja je dodatno povezana sa kovidom. Sve je to dovelo do ove loše situacije u kojoj smo sad, a biće još gore jer se socio-ekonomski parametri pogoršavaju, rastu cijene, nezaposlenost, sve se pogoršava. Evropa sad je zakasnila, u demografiji se mjere rade decenijski, one privremeno mogu da uliju optimizam, ali oni koji se malo bolje bave ekonomijom znaju da je to previše optimizma bez pokrića“, kaže Doderović.
Izvor: Dan
