Svi postupci vantjelesne oplodnje u bolnici Danilo I na Cetinju, stopirani su od 1. jula do 1. septembra. Pacijentkinjama koje su uput dobile prije više od šest mjeseci, u slučaju da je u međuvremenu istekao ili su one prešle dozvoljenu starosnu granicu za ovaj postupak, važiće do 1. novembra.

„Za sada nekih 30 i nešto pacijenata čeka na ciklus vantjelesne oplodnje u cetinjskoj bolnici. Čim se dozvoli rad sve trudnice će biti pozvane i sa svima jednako biće započet ciklus vantjelesne oplodnje“, kazala je ginekološkinja iz te bolnice je Selma Đurubuzović Ramović u emisiji Boje jutra na TV Vijesti.

Od 15. marta do 15. maja ciklusi vantjelesne oplodnje bili su takođe stopirani. Zatim su između dva talasa epidemije, započeti i tada je urađeno 28 ciklusa IVF-a. Od početka godine ukupno je urađeno 82 ciklusa vantjelesne oplodnje.

Prema riječima Đurubuzović Ramović taj broj je smanjen za 30 odsto u odnosu na prošlu godinu.

Ona kaže da trudnice i ostale žene koje dolaze na pregled ulaze sa maskama i rukavicama, neposredno prije ulaska u bolnicu radi se epidemiološka anketa, u slučaju negativne epidemiloške ankete primaju ih u ginekološku ambulantu gdje se nakon pregleda donosi odluka o njihovom bolničkom ili vanbolničkom tretmanu.

Ona navodi da su od početka epidemije novog koronavirusa imali 137 porođaja što je otprilike isti broj kao i prošle godine u ovo vrijeme.

“Sam čin porođaja je isti kao i prije epidemije. S tim što su trudnice u obavezi da urade test na koronu 5 do 7 dana prije termina porođaja, i da se u tom međuperiodu od dana uzimanja testa do početka porođaja strogo pridržavaju svih onih mjera predostrožnosti koje preporučuju epidemiolozi”, kazala je ona i dodala da preporuke i mjere koje važe za opštu populaciju važe i za trudnice – držanje distance, češće pranje ruku sapunom i vodom u trajanju od 30 sekundi, korištenje dezinfekcionih sredstava na bazi alkohola, češće provjetravanje prostorija, izbjegavanje kontakata sa većim brojem ljudi, nošenje maske.

Ona dodaje da trudnice treba balansiranom ishranom da jačaju svoj imunitet, a preporučuje se i suplementacija vitaminima.

Kada je u pitanju odlazak kod ginekologa doktorka kaže da je tendencija na početku bila da se broj posjeta ginekologu svede samo na neophodne ginekološke i ultrazvučne preglede, ali da to ne ide nauštrb adekvatne prenatalne njege.

I period između pregleda je produžen.

„Na primjer prvi pregled koji je uobičajeno bio u šestoj sedmici sada može da bude u sedmoj ili osmoj da bismo utvrdili lokalizaciju trudnoće, vitalnost… Sljedeći može da bude nakon 5 sedmica, ne ono uobičajeno jednom mjesečno, kada se radi skrining na hromozomske anomalije, radi se double test”, pojašnjava Đurubuzović Ramović.

Ukoliko je trudnoća potpuno uredna, trudnica se dobro osjeća, redovno registruje pokrete ploda, sljedeća kontrola u takvoj trudnoći mogla biti zakazana između 20. i 22. sedmice.

Tada se isključuju ultrazvučnim pregledom strukturne anomalije ploda, mjeri se dužina grlića materice da bi se eventualno identifikovale trudnice koje su pod nekim rizikom od prijevremenog porođaja. Svaki dalji pregled određuje ordinirajući ginekolog.

Prema riječima doktorke, sva saznanja o koronavirusu i bolesti koju ona izaziva su promjenjiva, još se rade istraživanja i doktori ništa ne mogu tačno sa sigurnošću tvrditi.

Podsjeća da se prije pra dana tvrdilo da virus nije detektovan ni u posteljici, ni u plodovoj vodi, ni u krvi pupčanika.

„Tako da do prije par dana način na koje su se bebe inficirale nije bio sasvim jasan – da li je to bilo prije porođaja, u toku porođaja ili kasnije kontaktom nakon porođaja“, kazala je dr Đurubuzović Ramović.

Ona dodaje da se u najnovijj studiji, koju je objavilo Britansko kraljevsko udruženje ginekologa i obstetričara, navodi da su u krvi bebe identifikovana IgM antitijela na koronavirus što bi, kako kaže, značilo da ipak postoji vertikalna transmisija odnosno da je beba u toku same trudnoće bila inficirana koronavirusom. To su još nova saznanja, na malom uzorku, koja tek treba da se dokazuju, kaže ova ginekološkinja.

Đurubuzović Ramović pojašnjava da je prvi trimestar trudnoće jedan osjetljiviji period, kada se formiraju svi organi budućeg ploda.

Kao poznato navodi da povišena tjelesna temperatura u prvom trimestru trudnoće ima negativno dejstvo i da može ostaviti nepovratna oštećenja na plod.

Đurubuzović Ramović dodajeda na bazi informacija koje dobijaju iz Evrope i Amerike znaju da trudnice u odnosu na opštu populaciju nijesu podložnije obolijevanju od koronavirusa.

“Zdrave trudnice sa fiziološkim trudnoćama nemaju tendenciju da razvijaju težu kliničku sliku. One najčešće prolaze ili asimptomatski ili sa nekom blažom do umjerenom simptomatologijom običnog gripa“, kazala je ona.

Samo manji broj trudnica razvije težu klinički sliku i to su obično one koje imaju neke rizikofaktore – gestacijski dijabetes, hipertenzija, gojaznost, starije od 35 godina. Najnoviji podaci ukazuju da trudnice sa hroničnim deficitom vitamina D su pod većim rizikom da dobiju težu klinički sliku u slučaju infekcije.

Kada je riječ o dojenju, preporuka SZO je da majke doje djecu, jer do sada nije dokazano prisustvo koronavirusa u majčinom mlijeku.

„Preporuka je da se redovno dezinfikuju sve površine, prije kontakta sa bebom detaljno operu ruke, stavi maska, jer ono što se zna je da je put prenosa kapljični”, kaže ova doktorka.

Kao alternativu, ukoliko kod majke postoji pretjerani strah ili je njeno opšte stanje takvo da ne može sama da doji, predlaže izmlazanje uz pomoć druge, zdrave odluke.