Daunov sindrom je stanje u kome se dijete rodi sa dodatnom kopijom svog 21. hromozoma – trizomija 21. Ono izaziva fizičko i mentalno razvojno kašnjenje i invaliditet.
Program specifičnih vježbi kod poremećaja držanja (kifotično, lordotično, skoliotično držanje, postura ravnih leđa, relaksirana postura i poremećaji svodova stopala) je sastavljen u cilju korekcije dijagnostikovanog poremećaja i sprječavanja da takvo držanje progredira ka strukturalnom deformitetu. Ranom intervencijom, koja podrazumijeva rad defektologa i drugih stručnjaka, usmjerenom na djecu do tri godine života, u značajnoj mjeri može se preventivno uticati na nastanak pridruženih poremećaja i stimulisati psihomotorni razvoj.
Posebno značajne aktivnosti koje pripadaju procedurama rane intervencije, odnose se na pružanje aktivne podrške cijeloj porodici u vidu informisanja, savjetodavnog rada i praktične obuke. Većina djece sa Daunovim sindromom u periodu ranog djetinjstva rjeđe ostvaruje interakcije sa roditeljima i slabije odgovara na podsticaje, ali istrajnost na njihovom uključivanju u svakodnevne aktivnosti porodice i okruženja ima izuzetno pozitivne efekte. Kod djece sa Daunovim sindromom znatno je usporen razvoj mentalnih sposobnosti i rano dostiže maksimum. Nivo inteligencije utiče i na socijalne odnose. Emocionalno su stabilna djeca, prepoznaju emocije sreće, tuge, straha, ljutnje, ali su jako nespretna. Motoričke sopsobnosti su im otežane – hvatanje, sjedenje, stajanje se razvijaju nešto kasnije, a finu motoriku nikad ne razviju do maksimuma.
Funkcija kičmenog stuba je izuzetno složena, omogućava kretanje trupa uz istovremeno održavanje ravnoteže i najmanje iskrivljenje bitno remeti statiku i dinamiku čitavog tela. Rana intervencija kod odojčadi i djece sa Daunovim sindromom može da napravi veliku razliku u ostvarivanju njihovih potencijalnih sposobnosti i kvaliteta njihovog života.
Dostupni programi počinju sa intervencijama u ranom djetinjstvu. U ovim programima, defektolozi i terapeuti će pomoći vašem djetetu da nauči:
- senzorne vještine,
- socijalne vještine,
- samopomoć,
- motoričke sposobnosti,
- jezičke i kognitivne sposobnosti.
Kifoza ili pogrbljenost je povećana krivina kičmenog stuba u grudnom dijelu, ali može da se javi i na drugim djelovima kičme. Posebno je uočljiva u sjedećem položaju i prati je povijenost ramena u naprijed. Često je posledica naglog rasta kao i nepravilnog sjedenja kod djece koja imaju slabe mišiće stomaka i leđa.
Lordozu ili lordotično loše držanje možemo prepoznati po jako naglašenoj lumbalnoj krivini (krsta) kičme put naprijed i opuštenim trbušnim mišićima. Ovaj deformitet kičmenog stuba često srijećemo kod gojazne djece, ali nije rijetkost ni kod mršave gdje imamo neočekivano veliki stomak, što je u stvari opuštena trbušna muskulatura.
Skolioza (scoliosis) je bočna lateralna i rotatorna krivina kičmenog stuba nastala usled deformacije jednog ili više tela pršljenova, međupršljenova, međupršljenskih hrskavica ili usljed slabosti ligamenta i mišića kičme. Primarna krivina (jedna ili više), je početni stadijum defotmiteta, a sekundarna ili kompenzatorna krivina razvija se naknadno u cilju održavanja uspravnog stava glave, trupa i karlice.
Vježbe su dozirane po intenzitetu, vrsti i trajanju i mogu se primjenjivati preventivno kod djece koja imaju predispozicije za nastanak nekog od posturalnih deformiteta ili terapijski ako oni već postoje. Bazirane su na tačnom izvršavanju prostornih i vremenskih elemenata kretanja, kako bi obezbijedili normalno funkcionisanje i razvoj lokomotornog aparata, korigovali ili bar djelimično ublaži nastali poremećaj. Zadatak je da povećamo mišićnu snagu i izdržljivost, povećamo nivo elastičnosti mišića kao i obim pokretljivosti u zglobovima, izgradnja pravilne šeme pokreta i motoričke aktivnosti i naravno razvijanje i poboljšanje koordinacije pokreta.
