Američki lijekari zabrinuti su zbog velikog broja ultrazvuka kojima se žene, često na sopstveno insistiranje, podvrgavaju tokom trudnoće više nego ikad prije najčešće zbog straha da li je s bebom sve u redu.

Samo u Americi, u toku deset godina (od 2004. do 2014.) broj ultrazvuka po trudnoći povećan je za 92%, odnosno 2014. godine prosječan broj bio je 5,2. Neke žene do porođaja čak 10 puta odlaze na UZV, odnosno prilikom baš svakog pregleda.

Ljekari upozoravaju da česti UZV pregledi kod nisko rizičnih trudnoća nisu medicinski opravdani. U zajedničkom saopštenju Udruženja akušera i ginekologa preporučili su jedan do dva UZV-a kod niskorizičnih trudnoća bez komplikacija. Oko 80% svih trudnoća su niskorizične.

“Ultrazvuk se treba koristiti samo kod klinički indiciranih slučajeva i to u najkraćem mogućem vremenu i na najnižem nivou akustične energije u skladu s dijagnozom”, stoji u saopštenju. Stručnjaci smatraju da se mnogi ljekari ne obaziru na ove preporuke jer popuštaju pritiscima pacijentkinja ili nijesu u toku s najnovijim studijama jer ne prate medicinske stručne časopise.

Je li UZV štetan za bebu i mamu?

Do sad istraživanja nisu uspjela da dokažu da ultrazvuk ima negativne posljedice na razvoj bebe, ali sva ta istraživanja rađena su na opremi proizvedenoj do 1992. godine. Stariji aparati proizvodili su osminu akustične energije od one koja je dozvoljena danas i u vrijeme kad su ultrazvuci bili mnogo rijeđi. Zato se nije pametno pozivati na te rezultate. Danas je emisija talasa osam puta jača i praktikuje se prečesto, pa uticaj na fetus u razvoju nije poznat. Dugoročni uticaj moderne opreme na zdravlje djeteta još nije istražen.

Isto tako, često se sama procedura ne izvodi na ispravan način. Poznato je da ultrazvučni talasi izazivaju lagano zagrijavanje tkiva što djeluje na njegove ćelije, a u nekim slučajevima i kavitaciju (male mjehuriće). Dugoročni uticah zagrijavanja tkiva i kavitacije takođe nisu poznati.

Česta upotreba UZV-a dovodi do krivih procjena veličine fetusa, pa se događa da se trudnicama bez razloga preporučuje carski rez. Neki stručnjaci smatraju da je upravo UZV uticao na tako veliko povećanje porođaja carskim rezom.

Zašto ljekari uvode UZV kao rutinu?

Lijekari generalno smatraju UZV sigurnim postupkom jer nema zračenja koje bi djelovalo na razvoj kancerogenih ćelija. Rijetko koji doktor će upozoriti trudnicu na rizike ultrazvuka jer ne žele uplašiti žene i ne žele ih odvratiti od pregleda koji može otkriti potencijalne medicinske rizike za fetus. Tako su i ljekari sigurniji da trudnoća ide uredno, čak i kad se radi o niskorizičnoj trudnoći. Kao da uopšte više ne postoji razlika između rizične i niskorizične trudnoće i sve se trudnice jednako često upućuju na UZV.

Sada struka preporučuje prvi ultrazvuk u 12. ili najkasnije 20. sedmici trudnoće i ako je sve u redu, još samo jedan ultrazvuk do kraja trudnoće. Ako trudnica nije zavisnica, ako ne pije i ne puši, ako nema genetskog rizika i osjeća se dobro, nije potrebno da se podvrgava ultrazvuku kod svakog pregleda.

Dobre strane ultrazvuka

Prvi put UZV je upotrijebljen prije pola vijeka, a do 1980. godine počinje se naširoko upotrebljavati u ginekologiji. Uređaj šalje zvučne talase koji se odbijaju od fetusa, a refleksije tih talasa pretvaraju se u elektroničku sliku.

UZV je vrlo koristan i daje tačniju procjenu kad je došlo do začeća od nekih tradicionalnih metoda i pomaže lijekarima da odrede kada je potrebno indukovati porođaj. UZV detektuje i eventualne abnormalnosti i pomaže detektovanju rizične trudnoće.

Isto tako, UZV podstiče povezanost mame i bebe i često djeluje na trudnice pozitivno u smislu da vrlo rano shvate kako u njima raste novo živo biće koje od prvog dana treba paziti pa mame često prestaju pušiti, odlučuju se na uredniji život i bolje brinu o sopstvenom i zdravlju bebe.

Izvor: Klinfo