Da li vaše dijete ima česte urinarne infekcije? Ukoliko je odgovor pozitivan onda ste vjerovatno čuli za Mikcionu cistoureterografiju koju vam je preporučio pedijatar. Uz pomoć ove dijagnostičke procedure provjerava se da li dijete ima VUR-a ili vezikoureteralni refluks koji je posljedica nesavršenosti ušća mokraćovoda u mokraćnu bešiku.

Ovo ušće trebalo bi da bude takvo da dozvoljava tok mokraće samo u smjeru od bubrega prema bešici. Kod neke djece postoji razvojna anomalija, i ušće zjapi. Ono ne obavlja svoju funkciju tako da se prilikom mokrenja mokraća djelimično vraća prema bubregu.

Oko 1% djece ima VUR. Jedan od simptoma mogu biti česte infekcije mokraćnih puteva čiji su simtomi neprijatan miris urina, peckanje i bol pri mokrenju, zamućen ili krvav izgled mokraće, neobjašnjivi skokovi visoke temperature, često ili neodložno mokrenje, bolovi u stomaku, leđima, slabinama, glavobolje. Bebe sa urinarnom infekcijom ne moraju pokazivati ove tipične znake. Umjesto njih može se javiti proliv, slabiji unos hrane, povećana razdražljivost, slabije napredovanje, zaostajanje u rastu i razvoju. Takođe i problemi sa odvikavanjem od pelena mogu ljekare navesti na sumnju da postoji VUR.

VUR se dokazuje uz pomoć tri metode. Najstarija metoda je mikciona cistouretrografija koja se sastoji u intravenskoj primjeni jodnog kontrastnog sredstva sa ponavljanim slikanjem djeteta uz pomoć X- rendgenskih zraka (zračenje gonada!) da bi se dokazao eventualni povrat urina iz mokraćne bešike prema bubrezima. Druga metoda je Radionuklidna cistografija koja koristi radiofarmak (takođ se plasira u mokraćnu bešiku preko katetera) i gamakameru (koja snima obilježeni urin), i smanjuje dozu zračenja za 50- 100x.

VUR može biti ispoljen od I° do V°. VUR dovodi do zaostajanja jedne količine mokraće u bešici i poslije mokrenja što stvara plodno tlo za razmnožavanje mikroba i nastanak urinarne infekcije. Kod visokog stepena VUR-a postoji opasnost od oštećenja tkiva bubrega zbog samog pritiska mokraće. Čak i kod manjeg VUR-a bubreg je ugrožen zbog vraćanja inficirane mokraće prema bubregu.

Kada dobiju preporuku da rade Mikcionu cistoureterografija roditelji najčešće nijesu dovoljno upoznati sa procedurom i kako taj pregled izgleda.

Kako se radi Mikciona cistoureterografija?

Djetetu se putem katetera ubaci kontrastni materijal u bešiku i prave se serijski snimci u fazi mokrenja. Na taj način ”uhvati” se vraćanje kontrasta kroz ušće uretera prema bubregu.

Treba imati na umu da se malo dijete boji brojnih stvari koje nisu uobičajene i koje mu rade nepoznati ljudi, čak i kad su potpuno bezbolne i bezopasne, pa je vrlo vjerovatno da će i na ovu proceduru reagovati plakanjem i pružanjem otpora. Treba da računate sa tim.

Dijete se stavi na podlogu na kojij se vrši snimanje. Manja djeca nekad moraju biti fiksirana umotavanjem u ćebence ili na neki drugi način da se ne bi pokretala pri snimanju.

Utrenirani medicinski tehničar nakon toga vrši kateteriziranje mokraćne bešike. Nakon čišćenja genitalija antiseptikom ubacuje se kroz uretru (cijev koja vodi mokraću iz bešike van) kateter – meko plastično crijevo, kojim će se kontrast za snimanje ubaciti u bešiku. Katatar se nakon toga može zalijepiti za kožu da se ne bi desilo da ispadne prije obavljenog posla.

Nakon toga u bešiku se ubaci kontrastna tečnost. Kad je bešika puna dijete treba da mokri na stolu za snimanje. Tokom punjenja bešike i tokom mokrenja prave se snimci. Kada su napravljeni – katatar se uklanja.

Tehničar će možda preći u drugu prostoriju tokom snimanja, a roditelj može ostati sa djetetom, ali mora da nosi zaštitnu kecelju radi zaštite od zračenja.

Miksciona cistoureterografija se obično završi za 30 minuta.

Djeca mogu reagovati na čišćenje antiseptkiom jer ga doživljavaju kao hladan, na ubacivanje katetera i kontrasta u bešiku. Većina nešto starije djece prihvata objašnjenje procedure i ne bude traumatizovano.

Terapija VUR-a zavisi od njegovog stepena i vremena kad je otkriven . Što se ranije otkrije i liječenje je uspješnije . Postoje tri terapijske metode.

1. Antibiotska

Koriste se male doze antibiotika jedan do dva puta dnevno u trajanju od nekoliko mjeseci do nekoliko godina. Preporučuje se za niži stepen refluksa i predstavlja prvu liniju odbrane gdje se dijete štiti od eventualne mokraćne infekcije i gdje se praktično čeka da se refluks povuče sam od sebe. U slučaju pojave simptopma infekcije neophodan je hitni odlazak pedijatru. Mane ove metode su stvaranje moguće rezistencije (otpornosti) na antibiotike i obaveza svakodnevnog uzimanja terapije.

Endoskopska injekcija

Pod opštom anestezijom se aplicira poseban materijal-gel na mjesto gdje ureter ulazi u mokraćnu bešiku pa se se na taj način praktično popravlja funkcija valvule na kritičnom mjestu i tako spriječava vraćanje urina. Prednosti ove metode su što je metoda minimalno invazivna, dijete ide kući za 24 sata, ima dosta visoku uspješnost, a koristi se za refluks od drugog do četvrtog stepena. Mora se biti svijestan korištenja opšte anestezije, mogućnost infekcije, krvarenja i potpupne opstrukcije uretera.

Hirurgija

Ova operativna metoda je hirurški metod popravljanja utoka uretera u mokraćnu bešiku. Njena uspješnost je velika, ali kao i svaka operacija nosi svoje rizike i upražnjava se kada su sve druge opcije iskorištene a bez uspijeha, i kod petog stepena refluksa.

Izvori: Pedijatar.rs i Poliklinika Al Tawil