Centar za promociju zdravlja Instituta za javno zdravlje pozvao je u sedmici Evropske nedjelje borbe protiv raka grlića materice žene da bar jednom godišnje posjete ginekologa, u cilju prevecije i sprječavanja tog oboljenja.

Evropska nedjelja borbe protiv raka grlića materice obilježava se od 28. januara do 3. februara.

“Primjenom adekvatnih, pouzdanih i jednostavnih metoda moguće je identifikovati premaligne promjene na grliću materice koje mogu dovesti do karcinoma i na taj način spriječiti neželjene ishode”, pojašnjavaju iz Instituta.

Preporuke Centra za promociju zdravlja za prevenciju raka grlića materice su:

• Redovni pregledi kod ginekologa jednom godišnje. Besplatni pregledi se mogu obaviti u ginekološkim ambulantama domova zdravlja širom Crne Gore.
• Da se sve žene koje su obuhvaćene skrining programom odazovu na upućeni poziv.
• Mlade žene da izbjegavaju rano stupanje u seksualne odnose, ne mijenjaju često seksualne partnere i da koriste kondom – posebno kada je u pitanju novi ili nepoznati partner.

Rak grlića materice se razvija kroz duži vremenski period pa su mjere ranog otkrivanja vrlo djelotvorne kada je u pitanju očuvanje i unaprjeđenje zdravlja, poboljšanje kvaliteta života ali sa ekonomskog aspekta.

Najznačajniji cilj ranog otkrivanja bolesti je uticaj na mortalitet žena, kao najtežu komplikaciju bolesti.

Istraživanja su pokazala da se razvoj raka grlića materice može spriječiti u 80 odsto slučajeva, primjenom mjera prevencije.

Iz Instituta idsjećaju da je Program prevencije raka grlića materice omogućio ženama u Crnoj Gori da ostvaruju prava na posebno značajne mjere prepoznavanja raka grlića materice u ranoj fazi promjene čime se omogućava pravovremeno preduzimanje adekvatnih mjera zaštite zdravlja.

Rak grlića materice je među vodećim malignim bolestima žena u svijetu, odmah iza raka dojke. Najčešće se javlja kod žena starosti između 40 i 45 godina, ali se sve češće javlja i kod mlađih od 30 godina.

U svijetu svake godine preko pola miliona žena umire od ovog oboljenja. Svaka peta žena se odaziva na preglede kod svog ginekologa u cilju otkrivanja promjena na grliću maternice prije nego što poprime maligni oblik.

Rak grlića materice, kao uzrok umiranja žena od malignih bolesti, nalazi na devetom mjestu mortalitetne liste.

Najčešći faktor rizika za nastanak ovog oboljenja je dugotrajna infekcija sa »visoko rizičnim« (onkogenim) tipovima humanog papiloma virusa (HPV), koji uzrokuje najčešće seksualno prenosive infekcije. U najvećem broju slučajeva, organizam se svojim prirodnim mehanizmima izbori sa infekcijom i spontano nestaju.  Ponavljane i uporne HPV infekcije imaju osobinu da dovode do razvoja raka grlića materice.  Infekcije koje traju duže od dvije godine označavaju se kao stalne i pretpostavlja se da su one kancerogenog karaktera.

Drugi faktori rizika utiču na razvijanje raka grlića materice su rano stupanje u seksualne odnose, nekorišćenje kondoma, posebno sa nepoznatim partnerima, česta promjena  seksualnih partnera, smanjena otpornost organizma iz različitih razloga, kao što je pušenje, hronične bolesti i drugo, obolijevanje od drugih seksualno prenosivih infekcija, kao što su hlamidija i gonoreja, seksualni odnosi sa partnerom čija druga seksualna partnerka boluje od raka grlića materice.