Udžbenici istorije u crnogorskim osnovnim i srednjim školama, kao i na fakultetima, ne obrađuju u punom kapacitetu događaje koji su se dešavali tokom ratnih devedesetih, a nema ni dovoljno informacija o savremenoj istoriji Crne Gore, pokazala je analiza Centra za građansko obrazovanje (CGO).
Istraživanje pod nazivom Šta skrivaju i otkrivaju crnogorski udžbenici o savremenoj istoriji Crne Gore, koju je organizovao ukazalo je i na to da učenici i studenti u Crnoj Gori ne mogu naučiti tokom svog školovanja o ratu na prostoru bivše Jugoslavije, učesnicima rata, kao i odgovornosti za učinjeno u ratu. Iz CGO su pojasnili da su autori udžbenika istorije posvetili po svega nekoliko stranica dešavanjima tokom ratnih devedesetih, ali bez jasnih zaključaka i odgovora.
Isidora Radonjić iz CGO-a, kazala je da, kada je riječ o osnovnom obrazovanju, u skladu s predmetnim programom, period raspada SFRJ i kasniji događaji obrađuju se u devetom razredu.
„U udžbeniku istorije za deveti razred, lekcija raspad SFRJ se obrađuje na pet strana. Učenici se u lekciju uvode informacijom o smrti Josipa Broza Tita. Učenici dobijaju šture informacije o dešavanjima u Crnoj Gori i to u dijelu stvaranja novih država. Rat na teritoriji bivše Jugoslavije takođe je kratko objašnjen. Ne pominju se pojedinačni zločini, kao ni odgovorni za te zločine. O ulozi Crne Gore za ratna dešavanja, učenici se informišu kroz jednu rečenicu, gdje se kaže da su u napadu JNA na Dubrovnik učestvovali i rezervisti iz Crne Gore“, kazala je Radonjić.
Ona je navela i primjer rata na Kosovu i intervenciju NATO-a, gdje je u jednoj rečenici ukazano na gubitke i to samo na jednoj strani.
„Navodi se da je Srbija pretrpjela velike ljudske gubitke, dok nema pomena o albanskim i crnogorskim žrtvama“, istakla je Radonjić.
Kada je u pitanju srednje obrazovanje, u četvrtom razredu gimnazije lekcija „Kriza i raspad SFRJ“ se obrađuje na svega tri stranice.
Srednjoškolci dobijaju gotovo identične informacije kao i kada su koristili udžbenike osnovnog obrazovanja, uz napomenu da nezavisnost Crne Gore nije obrađena. Kada je u pitanju visoko obrazovanje, na Filozofskom fakultetu gdje se obrađuje smjer Istorija, ne postoji predmet u okviru kojeg se zasebno obrađuje istorija Crne Gore u 20. vijeku.
“Posebno je problematično to što se na Katedri za istoriju obrazuje nastavni kadar koji treba da edukuje učenike, a taj kadar ne dobija obrazovanje kako bi tu nastavu izvodio kvalitetno“, kazala je Radonjić.
Na današnjoj konferenciji predstavljeno je i istraživanje koje je sprovedeno na uzorku od 120 studenata na Filozofskom fakultetu, Pravnom fakultetu, kao i na Fakultetu političkih nauka. Istraživanje je pokazalo da čak 80 odsto ispitanika na FPN-u nije znalo da nabroji sve republike koje su nekada činile sastav SFRJ.
Tamara Milaš, iz CGO-a, koja je i portparolka Koalicije REKOM, kazala je da se skrivanjem određenih istorijskih činjenica, širi jedna vrsta neznanja.
„To ide u korist predstavnicima vlasti, jer se radi o istim ljudima koju su bili na vlasti tada i sada. Upravo ta nesmjenjivost vlasti onemogućava utvrđivanje krivične odgovornosti za sve to što se desilo na prostoru Crne Gore. Osim što se skriva znanje, širi se i neznanje. Nema adekvatnog suočavanja s prošlošću dok se ne kazne nalogodavci i podstrekači ratnih dešavanja“, kazala je Milaš.
Izvor: RTCG
