Da bi resorna ministarstva i ostale nadležne državne institucije pod hitno trebalo da preduzmu mjere u cilju prevencije gojaznosti govore podaci po kojima je svaki peti učenik gojazan.

Izvšni direktor Centra za borbu protiv gojaznosti Mirko Krunić kazao je Dnevnim novinama da podaci iz Akcionog plana za ishranu i bezbjednost hrane za period od 2010. do 2014. godine govore da 21 odsto djece i adolescenata uzrasta od 7 do 19 godina ima prekomjernu težinu, a tri četvrtine zdravu. Taj dokument uradilo je Ministarstvo zdravlja.

“Činjenica da svaki peti učenik ima problem sa viškom kilograma morala bi da zabrine sve roditelje, škole, zdravstvene radnike i čitavo društvo”, poručuje Krunić.

Govoreći o razlozima za gojaznost, on upozorava da djeca, uglavnom rijetko doručkuju, a i kada se odluče za taj obrok to je dosta kasno u odnosu na preporuke ljekara.

Problem je, prema njegovom mišljenju,i u neravnoteži ishrane, tako da se ukupna količina hrane koju djeca pojedu svede na dva, često obilna obroka, a to su ručak i kasna večera i to neposredno pred spavanje. Smanjen broj obroka tokom dana je direktno proporcionalan ukupnom unosu hrane što se može obrazložiti činjenicom da djeca nekontrolisano pojedu više uglavnom kalorične hrane, objašnjava Krunić.

Važna karakteristika nepravilne ishrane je neraznovrsnost, a mališani uglavnom tokom školskog odmora konzumiraju slatke i slane grickalice i brzu hranu.

“Taj trend se nastavlja i dolaskom kući kada roditelji, iz određenih razloga, kupuju gotovu hranu. Pored nepravilne ishrane, fizička neaktivnost j e značajan problem. Kroz igru djeca doživljaju niz fizičkih, socijalnih, emotivnih i psiholoških promjena. Danas je paradoksalna situacija da djeca nemaju izbor ili nemaju priliku za igranjem ili bavljenjem sportom. Slobodno vrijeme je ispunjeno video igricama, pretraživanjem interneta ili gledanja TV. Razlog za ovu masovnu pojavu jeste i strah roditelja od vršnjačkog nasilja, bezbjednost (saobraćaj, dileri droge i sl) kao i brojne školske obaveze”, naglasio je Krunić.

On je dodao da je preporuka da djeca imaju 300 minuta sedmično umjerene do intenzivne fizičke aktivnosti uključujući i igru, penjanje uz stepenice, vožnju bicikla….

Pedijatar u bjelopoljskom Domu zdravlja Miroslav Femić smatra da je gojaznost kod djece u školskom uzrastu sve aktuelniji problem, i da značajan broj mališana pati od viška kilograma.

“To je posljedica loših navika u ishrani. Današnje porodice imaju sve manje djece i žele da ona budu što naprednija. Mi se trudimo da roditeljima damo savjete i da preventivno djelujemo kada je gojaznost u pitanju. Brza hrana je pogubna za školsku djecu. Ona danas zbog prezauzetosti roditelja i pomodarstva više vole da jedu u pekarama i restoramima”, kaže doktor Femić.

Prema njegovim riječima, gojaznost ima katastrofalne posledice jer se negativno odražava na kardivaskularni sistem, odnosno jedan je od uzročnika pojave bolesti srca, krvnih sudova i dijabetesa.

Ljekari upozoravaju da je gojaznost vodeći uzrok obolijevanja djece i adolescenata. Pedijatar u podgoričkom Domu zdravlja Paša Divanović ističe da je oko sedam odsto svjetske populacije gojazno, dok 14 do 21 procenat ljudi ima preveliku težinu.

“Smatra se da je 10 odsto od ukupnog broja djece školskog uzrasta u svijetu preuhranjeno. Gojaznost u djetinjstvu dostiže epidemijske razmjere u svim industrijalizovanim zemljama, a najveći porast je registrovan u SAD-u. Učestalost gojaznosti u evropskim zemljama je najveća u Španiji, Italiji i Grčkoj, gdje pogađa čak i do 30 odsto mlade populacije.U Srbiji je pruhranjeno 36,7 odsto školske djece,a gojazno je 17,3 procenata. Približno 60 do 80 odsto gojazne djece taj problem ima i u odraslom dobu”, pojasnila je Divanović.

Ona je kazala da gojaznost utiče na kardiovaskularni i endokrini sistem, mentalno zdravlje, a može dovesti do plućnih, ortopedskih i gastrointestinalnih komplikacija.

Na gojaznost utiče nasleđe. Ne nasleđuje se bolest, nego sklonost ka bolesti, pa je važno učiniti sve da predisponirana djeca ne postanu gojazna. Neophodna je fizička aktivnost od najmanje 30 od 60 minuta dva do tri puta sedmično, dodala je Divanović.

Nutricionisti smatraju da 60 do 75 odsto osnove dobrog zdravlja pripada hrani, njenom kvalitetu, kvantitetu, načinu pripreme i konzumiranju.

Alarmantni su rezultati istraživanja koje je sproveo Centar za borbu protiv gojaznosti u pet osnovnih škola u Podgorici o navikama u ishrani učenika i to 2009. i 2011. godine. Na pitanje: Koju hranu najviše voliš?, najveći broj dječaka je odgovorio da je to bijelo meso (25.98%) a zatim slijedi brza hrana (18.14%), voće (15.74 %) i slatkiši (11.81%).

Najveći broj djevojčica je odgovorio povrće (27.02%) a zatim slijedi krompir (16.21%). Na pitanje: Koja je vrsta hrane, po tebi, najpopularnija? približno istovjetan broj i dječaka i djevojčica je odgovorilo da je to: krompir (33.19%), brza hrana (20.16%) i slatkiši (14.28%) što predstavlja značajan podatak za detaljniju analizu uzroka, rezultati su istraživanja Centra.

U istraživanju, većina učenika ili 59,2 odsto kazalo je da informacije o pravilnoj ishrani dobija u porodici, a 24,4 odsto u školu. Prema odgovorima đaka, svakodnevno žitarice konzumira samo 15.96, dok 25.21 odsto ih uopšte ne konzumira što je još jedan od zabrinjavajućih podataka.

Istraživanje koje je sprovela dr Paša Divanović pokazuje prilično zabrinjavajuće rezultate. Istraživanjem je bilo obuhvaćeno 1.825 djece II i VI razreda iz tri osnovne škole u Crnoj Gori. Rezultati su pokazali da je broj preuhranjene i gojazne djece II razreda 20 odsto, VI razreda 23, dok je broj preuhranjenih i gojaznih djevojčica tog razreda bio 20, a samo procenat manje preuhranjenih i gojaznih dječaka 19.