Kao prvo, nephodno je objasniti šta to znači biti “Rh pozitivan” ili “Rh negativan”. Svi mi imamo Rezus faktor (Rh faktor), većina nas pozitivan, a manji dio, oko 15%, negativan. Ovo može biti problem jedino ako Rh negativna žena zatrudni sa Rh pozitivnim muškarcem, a beba naslijedi njegov Rh faktor, a i to nije problem u prvoj trudnoći, nego može biti tek u kasnijim, nakon što dođe do kontakta između mamine i bebine krvi tokom porođaja, kada se mama “senzibiliše” na Rh faktor.
U sledećoj trudnoći, ako je i ta beba Rh pozitivna, majčino tijelo “prepozna” takvu krv i počne odmah da pravi antitijela, što može da dovede do uništavanja eritrocita bebe i njene anemije. Upravo zato se majkama koje su Rh negativne, a rode bebe koje su Rh pozitivne, u roku od tri dana nakon porođaja, daje tzv. anti D antitijela, koja preduprjeđuju razvoj antitijela.
Zbog svega ovog je važno da znate svoju krvnu grupu i Rh faktor od samog početka trudnoće, a ljekar će vam, ako ste Rh negativni, kontrolisati antitijela. Dakle, nemojte se brinuti, u prvoj trudnoći ste mirni, a ako vaša beba bude Rh pozitivna, dobićete injekciju anti D antitijela.
Nekompatibilnost nije problem ako ne dođe do kontakta majčine i djetetove krvi. Iako do toga tokom trudnoće ne bi trebalo da dođe, ipak ponekad dođe do krvarenja pa male količine djetetove krvi dospiju i majčin krvotok što izaziva stvaranje antitijela koja mogu ući u djetetov krvotok i uništavati njegova krvna zrnca.
Zato se kod Rh negativnih majki prati prisutnost antitijela u krvi tokom trudnoće. U slučaju da se otkriju antitijela u majčinoj krvi, ona će biti upućena na amniocentezu i kordocentezu, a ako se ustanove i znakovi anemije, majka se podvrgava imunosupresijskoj terapiji ili transfuziji krvi do kraja trudnoće. Takve trudnoće obično završavaju nekoliko sedmica ranije, carskim rezom.
Do kontakta majčine i djetetove krvi najčešće dolazi tokom porođaja. Za bebu tada više nema opasnosti, ali majka može stvoriti količine antitijela koja će biti opasna za sljedeću trudnoću, zbog čega svaka Rh negativna majka koja je rodila Rh pozitivno dijete mora u toku 72 sata nakon porođaja primiti injekciju Anti-D imunoglobulina koji sprječava stvaranje antitijela.
Trudna sam prvi put u životu, i brinem se da li može biti problema oko toga što sam ja Rh negativna, a otac bebe je Rh pozitivan. Da li treba da se posebno kontrolišem?
Ne, ako se na prvoj kontroli Rh statusa utvrdi da nema Rh antitijela u vašoj krvi.
Trudna sam drugi put u životu, Rh negativna sam, muž je Rh pozitivan, kao i prvo dijete. Primila sam Rhogam poslije porođaja. Da li su potrebne posebne kontrole?
Vaš ljekar će kontrolisati status antitijela nekoliko puta tokom trudnoće, ako ne bude skoka antitijela, nema potrebe ni za kakvom posebnom intervencijom.
Da, uvijek, to štiti vaše sledeće bebe od problema.
Da, posle svake invazivne intervencije koja može da dovede do senzibilizacije treba da dobijete Rhogam – biopsije čupica, amniocenteze, kordocenteze, čak i poslije obilnijeg krvarenja.
Da li se Rh antitijela gube ako mi je prvo dijete bilo pozitivno, a drugo Rh negativno?
Ne. Ako ste jednom imali trudnoću sa Rh pozitivnom bebom, antitijela ostaju. Kao i sva antitijela koja se razvijaju jednom u životu, ona ostaju u organizmu zauvijek.
Da li ima šanse da je beba Rh negativna, ako sam ja Rh negativna, a suprug Rh pozitivan?
Da, ali kada je majka Rh negativna, a otac Rh pozitivan, veća je šansa da je beba Rh pozitivna, nego da je Rh negativna.
Da li ima veze ako sam ja Rh pozitivna, a muž Rh negativan?
Ne, problemi mogu da se jave samo ako je obrnuto.
Trudna sam drugi put u životu, ali je prvi put bio namjerni pobačaj, a ja sam Rh negativna. Ne znam da li sam dobila Rhogam posle pobačaja, a ne znam ni kakav je bio Rh status oca djeteta. Da li treba da pratim Rh antitijela?
Svakako, zato što je moguće da je otac bio Rh pozitivan, i da je i plod bio Rh pozitivan, tako da je neophodno da to kažete svom ljekaru i da pratite stanje Rh antitijela u ovoj trudnoći.
Šta se dešava ako se pojave Rh antitijela?
Ako je nivo antitijela mali, ne uzrokuje nikakve probleme. Ali, ako krene da raste, moguće je da će se morati pratiti stanje bebe, u smislu postojanja malokrvnosti. I za to postoji rješenje, tzv. intrauterina transfuzija, što se uspješno radi kod nas u velikim bolnicama.
Izvor: Index; Bebac
