Zvanični podaci govore da se u Crnoj Gori prodaju sve kvalitetnije igračke, no ekipa emisije Epilog na televiziji Vijesti  uvjerila se u suprotno. Za jedno popodne pronašli su onoliko neispravnih proizvoda koliko nadležna Zdravstveno sanitarna inspekcija za 3 godine.

Dječje igračke prodaju se svuda – u buticima, na pijacama, uličnim trafikama ali i kineskim prodavcima. Kvalitet je različit i teško se može procijeniti golim okom, a cijena i ispravna deklaracija ne garantuju uvijek bezbjednost. Kako se uopšte bezbjednost kontroliše?

“Prilikom uvoza sanitarni inspektor vrši fizički pregled svake pošiljke, zatim se pregleda dokumentacija i vrši uzorkovanje na osnovu sopstvene procjene odnosno procjene rizika”, rekla je Ljiljana Jovićević iz Zdravstveno-sanitarne inspekcije.

Igračke se najčešće analiziraju u Centru za ekotoksikološka ispitivanja, što je uradila i ekipa Epiloga.

Dejan Jančić iz Centra rekao je da je TV Vijesti dostavila osam uzoraka igračaka, 7 plastičnih i jednu plišanu, sve kineska proizvodnje.

“Utvrđeno je da 4 uzorka ne odgovaraju važećim propisima u Crnoj Gori kao ni evropskoj praksi. U 2 igračke pronađen je povećan sadržaj ftalata, jedna je neispravna zbog boje, a jedna jer joj opada dlaka”, rekao je Jančić.

Pronađeni ftalati su supstance koje mogu izazvati teška oboljenja i kod djece i kod odraslih.

Pedijatar Vjera Janković kaže da ne izazivaju akutna trovanja, već se negativno djelovanje pojavljuje na duži period.

“Nakon dužeg vremenskog perioda ftalati kod muške djece izazivaju sterilitet, a kod majki, naročito trudnica, mogu odvesti do raka dojke”, rekla je Janković za TV Vijesti.

Ftalati, pronađeni u spornim igračkama su grupa hemijskih jedinjenja koja se najčešće koriste kao plastifikatori, odnosno, dodaju se plastici radi veće elastičnosti. Ftalati se slabo rastvaraju u vodi, ali su dobro rastvorljivi u mastima, zbog čega i imaju negativno dejstvo na zdravlje čovjeka.

Naučnici u Danskoj su dokazali da ftalati utiču na smanjeno stvaranje testosterona kod novorođenih dječaka, mogu biti uzrok feminizacije muških beba, a dokazano je da u visokim dozama izazivaju i oštećenja jetre, bubrega i pluća.

Ipak, crnogorska zakonska regulativa koja je donijeta 80-ih i 90- ih godina, po kojoj se i analiziraju igračke, ne prepoznaje ftalate kao štetne supstance.

To znači da ono što je zabranjeno u Evropskoj uniji nije i kod nas, čak iako je jednako štetno za zdravlje najosjetljivih. Do informacija o tome koji su proizvodi zabranjeni u Evropskoj uniji dolazi se veoma lako, pretraživanjem Rapexove liste koja je dostupna svima.

U regionu, posebno u Hrvatskoj i Srbiji, prava potrošača se štite i tako što se objavljuju liste opasnih igračaka, koje nikako ne bi trebalo kupovati.

Vijesti su prošle godine pisale o podnim slagalicama za djecu, čiju je prodaju zbog opasnosti za zdravlje Evropska unija zabranila, a koje su pronađene u učionicama crnogorskih državnih vrtića, gotovo svim prodavnicama igračaka i mnogim domovima.

Pjenaste ploče, koje se sastavljaju i služe kao meka podna obloga, uklonjene su iz ustanova i prodavnica u EU zbog štetnih formamida koje sadrže. Belgija je zbog sadržanih štetnih formamida, koji su kancerogeni, zabranila prodaju svih podnih slagalica-podloga, odnosno pjenastih ploča koje se sastavljaju i služe kao meka podna obloga za igru djece. Isto su učinili i Slovenci i druge zemlje EU.

Izvor: Vijesti